Franz Joseph Haydn
(ur. 31 marca 1732 w Rohrau, zm. 31 maja 1809 w Wiedniu) – austriacki kompozytor klasycyzmu, najstarszy z tzw. trzech klasyków wiedeńskich, obok Wolfganga Amadeusa Mozarta i Ludwiga van Beethovena.
Wykształcenie
Joseph Haydn jako sześciolatek rozpoczął naukę muzyki. Później uczył się także gry na skrzypcach i fortepianie. W wieku 16 lub 17 lat zaczął zarabiać jako muzyk w Wiedniu. Akompaniował Nicoli Porpory, później został kompozytorem nadwornym hrabiego Morzina w Lukavec.
Kariera
Joseph Haydn w 1761 został nadwornym kompozytorem oraz wicekapelmistrzem na dworze węgierskiej rodziny Esterhazych. Tam pracował do 1790 roku, tworzył głównie opery. Po okresie pracy na dworze rozpoczął samodzielną karierę. Tworzył głównie w Wiedniu oraz Londynie. Zasłynął przede wszystkim
z symfonii, komponował też jednak oratoria i msze.
Muzykę Haydna cechuje niezwykła elegancja, lekkość i zwiewność. Dużo w niej również nagłych, nieoczekiwanych zmian, które są wynikiem pogodnego usposobienia kompozytora.
Haydn znany jest najbardziej jako twórca kwartetów smyczkowych – to właśnie w jego twórczości ustaliła się ostatecznie forma tego gatunku. Ogromna większość kwartetów Haydna składa się więc z czterech części:
- allegra, mającego formę allegra sonatowego;
- części wolnej, przyjmującej najczęściej formę wariacji,
- menueta oraz
- ronda.
Za dwa najważniejsze dzieł Haydna uchodzą powszechnie jego oratoria: “Stworzenie świata” i “Pory roku”, powstałe w okresie od 1796 do 1801 roku.
W sumie jest on autorem ponad tysiąca trzystu utworów.
Prywatnie
W Eisenstadt istnieje Ogród ziołowy Haydna. Kompozytor szukał tam wysieczenia i odpoczynku. Z żoną uprawiali w nim zioła i kwiaty. Ogród można za opłatą zwiedzać w zorganizowanych grupach.
Haydn przestał komponować w 1803 z powodu złego stanu zdrowia. Za jego ostatnie dzieła uważa się oratoria: „Stworzenie świata” oraz „Pory roku”.
Ciekawostki – tego możesz nie wiedzieć
Po śmierci odcięto Haydnowi głowę – jego zwolennicy chcieli sprawdzić, gdzie umiejscowiony był geniusz artysty. Miejsca tego jednak nie odnaleźli.
